การเสด็จประพาสยุโรป ร.ศ.116 ของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เป็นการดำเนินพระราชกิจที่จะช่วยให้เกิดความปลอดภัยแก่ชาติ ดังคำปฏิญาณของพระองค์ก่อนเสด็จประพาสว่า การที่ข้าพเจ้าคิดจะไปประเทศยุโรป ณ ครั้งนี้ ด้วยข้าพเจ้ามุ่งต่อความดีแห่งพระราชอาณาจักร เอกสารจดหมายเหตุที่สำนักหอจดหมายเหตุแห่งชาติคัดเลือกนำมาจัดพิมพ์ส่วนใหญ่เป็นพระราชโทรเลขที่พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงมีโต้ตอบกับสมเด็จพระศรีพัชรินทรา บรมราชินีนาถ